Finisaż: wykład i performens

7.09.2019 (sobota)

15.00 Janusz Kozioł (z-ca dyrektora Muzeum Okręgowego w Tarnowie), Wóz taborowy zaprzęgnięty w woły – wykład/Dworzec PKP, pl. Dworcowy 4

przyjście do BWA Tarnów (30 minut)

16.30 oprowadzanie kuratorskie po wystawie

Jacek Staniszewski, ASCATS – performens dźwiękowy

BWA Tarnów, ul. Słowackiego 1

wstęp 1 zł

Szybkość, zmechanizowana brutalność, skala rażenia, dewastujące efekty psychologiczne: wszystkie z wymienionych cech narzędzi walki od zawsze przyciągały uwagę masową, kształtowały wyobraźnię i lęki społeczeństw, modelowały świadomość i nieświadomość człowieka od czasów przedhistorycznych do obecnie trwającej epoki wojen (przynajmniej połowicznie) zwirtualizowanych. Większość wyobrażeń artystycznych i kulturowych referencji odnosiła się do typologii i archetypów, funkcjonując przede wszystkim w przestrzeni, w której obrazy i idee stapiają się w jedno. Prowerbialnej mocy exemplum i paraliżującej władzy ikonicznego skrótu nie można bowiem odmówić, odpowiednio, opowieści o koniu trojańskim i obrazowi grzyba atomowego. Wydaje się, że uderzające swoją naiwnością pytanie „dlaczego nie ma nagrań terenowych z II wojny światowej?”, sformułowane przez osobę, która zajmuje się sensu stricto kształtowaniem wizualności, ukazuje problem braku akustycznych i dźwiękowych referentów wojny w popularnej świadomości. Funkcjonuje ona w dyskursie pieśni wojennych, soundtracków filmów efektów dźwiękowych z gier komputerowych czy wielokrotnie odtwarzanych (i w coraz większym stopniu odkształcanych) cytatów z wielkich wodzów, panów wojny (warlords), jednak kultura za każdym niemal razem kreuje swoje wyobrażenia, karmi się nimi w niekończącym się ciągu imitacji i szuka możliwości wygenerowania największego z możliwych wrażeń, w istocie wpisując się w kontekst edukacyjnej rozrywki i banalizmu. W muzyce eksperymentalnej, od muzyki konkretnej greckiego kompozytora Iannisa Xenakisa (który w wyniku działań wojennych stracił oko!), do prowokacyjnych i remiksujących tropy euro-totalitaryzmów poczynań artystów z kręgu kultury industrialnej, wojna bywała często niepokojącą obecnością. Na wskroś modernistyczna sztuka hałasu Luigi Russolo była elementem futurystycznego manifestu wychwalającego automatyzm nowych czasów na progu totalnej rzezi I wojny światowej. Twórcy z kręgu estetyki noise doprowadzali często militarną logikę wojny przeciwko mieszczańskiej wrażliwości i tradycyjnym kanonom tego, co w muzyce muzycznego, do absolutnego ekstremum. ASCATS (A Screaming Comes Across The Sky) to pierwsze zdanie słynnej powieści „Tęcza grawitacji” Thomasa Pynchona, w której niemieckie technologie rakietowe z czasów ostatniej wojny światowej (V1 i V2) odgrywają kluczową rolę narracyjną. Zdecydowałem się nawiązać do tego pamiętnego literackiego otwarcia w tytule autorskiego i idiosynkratycznego kolażu dźwiękowego, dla którego akustyczne echa wojny stanowią istotny i w pewnym sensie nieodwracalny punkt odniesienia.

WYDARZENIE TOWARZYSZY WYSTAWIE

Wiosna (lato, jesień, zima) Ludów

Népek Tavasza (Nyara, Ősze, Tele)

Halklarin Bahari (Yaz, Sonbahar, Kış)

29.06-11.09.2019

artyści

Kornelia Binicewicz, Attila Csörgő, Nikolay Karabinovych, Funda Gül Özcan, Dan Perjovschi, Lia Perjovschi, Dorota Podlaska, Daniel Rycharski, Jacek Staniszewski

autorzy Panoramy Siedmiogrodzkiej/Bitwy pod Sybinem

Michał Gorstkin-Wywiórski, Tihamér Margitay, Tadeusz Popiel, Zygmunt Rozwadowski, Leopold Schönchen, Béla K. Spányi, Jan Styka, Pál Vágó

kuratorzy

Krzysztof Gutfrański, Monika Weychert

PARTNERZY

Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Muzeum w Krośnie, Muzeum w Łęczycy, Muzeum Niepodległości w Warszawie

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Miasta Tarnowa.

MECENAS BWA

Grupa Azoty S.A.