Powroty bohaterów - wykład dr. Szymańskiego i oprowadzanie

ArtFest 2017

Niedziela 26.11.2017, g. 15.00 

„Powroty bohaterów. Powtórne pogrzeby jako praktyka kulturowa w międzywojennej Europie” - wykład dr. Wojciecha Szymańskiego i oprowadzanie po wystawie Przemka Branasa "Generał Bem wraca do domu"

wstęp 1 zł

Odrodzone po przeszło stu latach niewoli państwo polskie potrzebowało zarówno spójnej polityki historycznej, jak i mechanizmów wytwarzania pamięci kulturowej ciągle bardziej fantazmatycznego niż realnego narodu. I tak, w czerwcu 1929 roku pochowano w Tarnowie zwłoki zmarłego w 1850 roku generała Józefa Bema. Zanim jednak szczątki bohatera narodowego Polski, Węgier i Turcji trafiły do rodzinnego miasta, poddano je ekshumacji z pierwotnego miejsca pochówku – muzułmańskiego cmentarza w Aleppo w Syrii. Wykopany w Aleppo generał wyruszył pociągiem do domu. Wykorzystanie postaci generała Bema przez politykę historyczną II RP jest interesujące nie tylko dlatego, że pochówek odczytywać można w kontekście ówczesnej polskiej polityki zagranicznej i utopijnej idei międzymorza: sojuszu państw położonych między Bałtykiem a Morzem Czarnym. Powtórny pochówek bohatera wpisuje się także w szerszą funeralną praktykę kulturową, którą określić można mianem nekropolityki historycznej. Jej narodziny można zaobserwować niemal w całej Europie na przełomie XIX i XX wieku. Szczególnego znaczenia jednak nabiera ona w okresie międzywojennym, a szczyt jej popularności nie bez powodu przypada na okres bezpośrednio następujący po I wojnie światowej.  

Wojciech Szymański - adiunkt w Zakładzie Historii Sztuki i Kultury Nowoczesnej. Magisterium z historii sztuki otrzymał w 2008 roku w Instytucie Historii Sztuki UJ, magisterium z filozofii w 2010 roku w Instytucie Filozofii UJ. W 2013 roku doktoryzował się na Wydziale Historycznym UJ na podstawie pracy „Postminimalizm w sztukach wizualnych w latach 1985-2000. Artyści wobec dziedzictwa minimalizmu. Roni Horn, Felix Gonzalez-Torres, Derek Jarman”. W latach 2014-2017 pracował jako adiunkt w Zakładzie Historii Sztuki Nowoczesnej w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie realizował przyznany przez Narodowe Centrum Nauki staż podoktorski pt. „Obrazy (z) Wielkiej Wojny. Sposoby reprezentacji Wielkiej Wojny 1914-1918 w sztuce w Polsce”. Stypendysta Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Krytyk sztuki i niezależny kurator, członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA.