WYKRÓJ. MIASTO. TARNÓW - oprowadzanie kuratorskie

Niedziela 28.08, g. 15:00 – oprowadzanie kuratorskie Marcina Różyca i finisaż wystawy „Wykrój. Miasto. Tarnów” z udziałem artystów/twórców wystawy: Przemysława Branasa, Krzysztofa Maniaka, Kazimiery Szczuki

Gość specjalny: Elizabeth Szancer z Nowego Jorku, pochodząca z tarnowskiej rodziny Szancerów

Wstęp w cenie biletu 1 zł

WYKRÓJ. MIASTO. TARNÓW

19.06-28.08.2016

M.in.: Bownik, Przemysław Branas, Magdalena Burdzyńska, Mario Kiesenhofer/Wiedeń, Elizabeth Szancer/Nowy Jork, Krzysztof Maniak, Barbara Kinga Majewska, Janusz Noniewicz i studenci Katedry Mody ASP w Warszawie, Marzena Nowak, Agata Endo Nowicka, W P Onak/OCR-Creations, Anna Pawłowska, Dominika Raczkowska, Hanna Rydlewska, Jadwiga Sawicka, Alina Szapocznikow, Kazimiera Szczuka, Wendy&Jim (Hermann Fankhauser i Helga Ruthner)/Wiedeń, Jadwiga i Maria Wolskie (Archiwum Fundacji Kultura na Dworze), Charles Worth/Paryż, Antoine Bourlard/Rzym, a także ubrania z kolekcji Hanki Podrazy. 

Kurator: Marcin Różyc

Tematem i punktem wyjścia wystawy „Wykrój. Miasto. Tarnów” jest moda i ubranie.

Grupa artystów i artystek, a także projektantów i projektantek mody z Polski, Austrii i USA stworzyła dzieła sztuki inspirowane opowieściami, które gromadzą się wokół ubrań i mody.

Wśród dzieł sztuki dawnej pojawiły się m.in.: dziewiętnastowieczna suknia twórcy haute-couture Charles’a Worth’a i wykonany w Rzymie portret Heleny Sanguszkówny autorstwa Antoine’a Bourlarda (Mons) z 1868 roku. Na wystawie prezentowane są także dzieła ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Tarnowie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Małopolskiej Fundacji Muzeum Sztuki Współczesnej, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, a także z prywatnej kolekcji kostiumografki Hanki Podrazy.

Wystawa dotyczy konkretnego miejsca – Tarnowa, jednak na potrzeby wystawy stało się ono miastem uniwersalnym, „everymiastem”. Miastem, którego mieszkańcy i kultura odzwierciedlają losy i dzieje Polaków, Europejczyków, ludzi.

Fot. Przemek Sroka

Na wystawie prezentowane są portrety Róży i Elizabeth Szancer autorstwa Agaty Endo Nowickiej. Portrety Elizabeth i jej babki Róży powstały z braku, z tęsknoty. Szancerowie to jedna z najważniejszych polsko-żydowskich rodzin pochodzących z Galicji. Losy Szancerów odzwierciedlały galicyjski mit o równości i szczęśliwej koegzystencji przedstawicieli różnych kultur w ramach monarchii austro-węgierskiej. Z drugiej strony Szancerowie stali się ofiarami holocaustu i antysemityzmu. Bolesna jest nieobecność Szancerów w małopolskich muzeach. Pamięć i chwałę zapewniają między innymi dzieła sztuki. O zatarcie niepamięci poprosiliśmy Agatę Endo Nowicką. Poprosiliśmy ją, by namalowała ubiór, akcesorium mody lub portret związany z rodziną Szancerów. Stroje i dodatki mogą być znakami i utrwalaczami pamięci. Mieszkająca w Nowym Jorku artystka i ilustratorka namalowała portrety Elizabeth w biżuterii z bakelitu i Róży (według archiwalnego zdjęcia).

Elizabeth Szancer to wybitna nowojorska kuratorka, historyczka sztuki i specjalista od budowania kolekcji sztuki. Pracowała dla największych amerykańskich muzeów, firm i kolekcjonerów prywatnych z USA i Wielkiej Brytanii m.in dla Whitney Museum of American Art, Ronalda S. Laudera czy Nelsona Rockefellera. Jej kolekcjonerska pasja obejmuje także biżuterię z bakelitu. Elizabeth nosi i gromadzi bakelitowe precjoza.

Róża, babka Elizabeth, urodziła się w 1877 roku jako Małka Rachela Maszler. W 1895 roku wyszła za mąż za Gustawa Szancera, syna założyciela tarnowskiego młyna. Mieli córkę Ernestynę (ur. 1896) i syna Henryka (ur. 1904) – późniejszego ojca Elizabeth. Gustaw zmarł w 1918 roku. Pochowany jest na Cmentarzu Żydowskim w Tarnowie. Róża zmarła w 1957 roku w Jugosławii. Pochowano ją na katolickim cmentarzu w dzisiejszej Serbii.

Elizabeth Szancer odrestaurowała niedawno nagrobki Szancerów na Cmentarzu Żydowskim w Tarnowie. Oprócz nagrobków, zrujnowanego młyna i dworku, który zatracił formę, w Tarnowie są teraz dwa szancerowskie portrety autorstwa Agaty Endo Nowickiej. To początki przywracania pamięci. 

Fot. Przemek Sroka