Themersonowie / Adriana Prodeus

Piątek 27.11.2015, g. 17:00 / ArtFest 2015

„Sztuka może być tylko swoja. O twórczości Franciszki i Stefana Themersonów”

Wykład Adriany Prodeus (CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie)

wstęp wolny

Franciszka i Stefan Themersonowie byli jednymi z najważniejszych polskich artystów XX wieku. I otoczoną mitem idealnej miłości parą, która od czasu poznania w wieku 18 i 21 lat nie rozstała się aż do śmierci.
Franciszka Themerson z domu Weinles (1907–1988) urodzona w Warszawie większość dorosłego życia spędziła w Londynie, wraz z mężem Stefanem (1910-1988) urodzonym w Płocku. Wspólnie prowadzili wydawnictwo Gaberbocchus, publikując „bestlookery” o oryginalnej szacie graficznej, kręcili awangardowe filmy i prowadzili salon artystów i naukowców Common Room. Rysunki Franciszki nie tyle zdobiły książki Stefana i innych autorów takich jak Bertrand Russel, Julian Tuwim, Jan Brzechwa czy Raymond Queneau, co stanowiły ich integralną część na równi z tekstem. Szczególne miejsce w twórczości artystki, obok scenografii i malarstwa, zajmowały ilustracje dla dzieci. W twórczości zaś pisarza, filozofa, poety, autora opery, jakim był Themerson, niezwykle ważne były wątki krytycyzmu, ucieczki od ideologii i tłumaczenia z jednego języka na drugi. Co ich łączyło, to swoiste podejście do spraw etyki, opartej na pojęciu przyzwoitości oraz zdrowym rozsądku. To absurdalny, czasem czarny humor i dziecięcy umysł, który miał być dla dorosłego największym osiągnięciem. Sztuka miała otwierać głowy i być przeznaczona zarazem dla dzieci, psów, kardynałów, mutantów, generałów i, na samym końcu, dla znawców awangardy. Po latach wciąż jest oryginalna, zmysłowa, zabawna i pełna zachwytu. Od tego roku londyńskie Archiwum Themersonów przekazano Bibliotece Narodowej w Warszawie, gdzie ze wszystkich zgromadzonych materiałów można swobodnie korzystać (część jest dostępna już na portalu Polona).

Adriana Prodeus - zastępca dyrektora CSW Zamek Ujazdowski. Autorka książki „Themersonowie. Szkice biograficzne”, rozdziału o współczesnej polskiej animacji, o kinie Juliana Antonisza i wraz z Kubą Mikurdą redaktorka książki „Trzynasty miesiąc. Kino braci Quay". Publikuje w różnych czasopismach m.in.: w „Kinie", „Newsweeku" czy „Twórczości". Kuratorka filmowa, ostatnio przy wystawie „Dzikie Pola" w Zachęcie. Pracowała w TVP2, prowadziła magazyn „WOK. Wszystko o Kulturze” i autorską audycję o sztuce w radiowej Dwójce. Jej projekty edukacyjne to m.in. Nowy Klub Filmowy i „Zrób to sam. Majsterklasy" w Nowym Teatrze. Pracowała w Studio Filmowym KADR przy filmach fabularnych: „Sąsiady" i „Hiszpanka". Skończyła historię sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim, Akademię Artes Liberales, studia doktoranckie SNS PAN, jako stypendystka Fulbrighta studiowała na NYU Tisch School of the Arts w Nowym Jorku.

Złoty Partner BWA