Wiosna (lato, jesień, zima) Ludów

Népek Tavasza (Nyara, Ősze, Tele)

Halklarin Bahari (Yaz, Sonbahar, Kış)

29.06-11.09.2019

artyści / Artists

Kornelia Binicewicz, Attila Csörgő, Nikolay Karabinovych, Funda Gül Özcan, Dan Perjovschi, Lia Perjovschi, Dorota Podlaska, Daniel Rycharski, Jacek Staniszewski

autorzy Panoramy Siedmiogrodzkiej/Bitwy pod Sybinem / Painters of the Transylvanian Panorama (Battle of Nagyszeben [Sibiu])

Michał Gorstkin-Wywiórski, Tihamér Margitay, Tadeusz Popiel, Zygmunt Rozwadowski, Leopold Schönchen, Béla K. Spányi, Jan Styka, Pál Vágó

kuratorzy / Curators

Krzysztof Gutfrański, Monika Weychert

aranżacja / Architectural design and exhibition arrangement

Matosek/Niezgoda

identyfikacja / Visual identification

Jakub de Barbaro

OTWARCIE 29.06 (sobota), 17.00; w przeddzień 90. rocznicy sprowadzenia zwłok generała Bema do rodzinnego miasta / Saturday 29 June, 5 pm Exhibition Opening

W PROGRAMIE WIECZORU

spacer po wystawie z artystami i kuratorami / walkabout with the artists and curators

Dorota Podlaska, Ciało Generała –performens kulinarny / The General’s Body – culinary performance

Nikolay Karabinovych, Play It Again, Bem! – performens i afterparty (Musique sur les fuseées incendiares) / performance and afterparty (Musique sur les fusées incendiares)

wstęp wolny / admission free

PROGRAM WYSTAWY

12.07 (piątek), 12.00

oprowadzanie kuratorskie po wystawie

12–13.07 (piątek-sobota)

Lia i Dan Perjovschi, Zrób to co możesz z tym co masz – warsztaty performatywne

liczba miejsc ograniczona (obowiązują zapisy: edukacja@bwa.tarnow.pl), warsztaty w języku angielskim

17.08 (sobota), 17.00

oprowadzanie kuratorskie po wystawie

Kornelia Binicewicz/Ladies on Records – DJ set

FINISAŻ

7.09.2019 (sobota)

15.00 Janusz Kozioł (z-ca dyrektora Muzeum Okręgowego w Tarnowie), Wóz taborowy zaprzęgnięty w woły – wykład/Dworzec PKP, pl. Dworcowy 4

przyjście do BWA Tarnów (30 minut)

16.30 oprowadzanie kuratorskie po wystawie

Jacek Staniszewski, ASCATS – performens dźwiękowy

BWA Tarnów, ul. Słowackiego 1

wstęp 1 zł

PROGRAM DLA DZIECI I MŁODZIEŻY

11.07 (czwartek), 29.08 (czwartek), 10.00

Agata Dymańska, Tajemnica Parku – warsztaty

koszt 10 zł, liczba miejsc ograniczona (obowiązują zapisy: edukacja@bwa.tarnow.pl)

12.07 (piątek), 30.08 (piątek), 10.00

Aleksandra Kubisztal, Piątek z Panoramą – warsztaty

koszt 10 zł, liczba miejsc ograniczona (obowiązują zapisy: edukacja@bwa.tarnow.pl)

28.07 (niedziela), 15.00

oprowadzanie po wystawie dla dzieci/prowadzenie: Zosia Pławecka

28.07 (niedziela), 17.00

oprowadzanie po wystawie dla młodzieży/prowadzenie: Adam Sypek

*jeśli nie zaznaczono inaczej, wstęp: 1 zł

**jeśli nie zaznaczono inaczej, miejscem wydarzeń jest BWA Tarnów/ul. Słowackiego 1

Nowocześnie myślący żołnierz? Błyskotliwy inżynier, prekursor wielokulturowości? A może zagorzały bojownik o polską i węgierską niepodległość, który przeszedł na islam, by zostać wysokiej rangi oficerem armii imperium osmańskiego? Szlachetny najemnik, a może protofreelancer?

Na Józefa Bema, Bema Józsefa i w jednej osobie Murad Paszę można patrzeć z wielu perspektyw. Co więcej, jego postać jest dobrym przykładem na to, jak przepisuje się historię dla celów politycznych. Życie bohaterów narodowych nie kończy się bowiem po ich śmierci. W 1929 r. szczątki Bema triumfalnie przez Turcję i Węgry wróciły z Aleppo do Tarnowa, miejsca jego narodzin, i spoczęły na sześciu kolumnach, bo nie mogła ich przyjąć poświęcona ziemia.

Dziś „Bem” to nietypowe, podniebne mauzoleum w tarnowskim Parku Strzeleckim, ale także pomnik w Budapeszcie, przy którym zaczęła się rewolucja 1956 roku – tam studenci zebrali się, by zademonstrować solidarność z ówczesnymi wydarzeniami Października w Polsce. To również fragmenty rozproszonej po świecie Panoramy Siedmiogrodzkiej, które próbuje połączyć w całość tarnowskie muzeum. Owa malowana pod kierunkiem Jana Styki panorama, jeden z przykładów dziewiętnastowiecznego hiperrealizmu, przedstawia bitwę pod Sybinem. Rozcięta na części z powodu niewypłacalności zamawiających, ukazuje jeden z najświetniejszych epizodów pofragmentowanego życiorysu generała. Fragmentu z nim samym do tej pory nie odnaleziono.

Wychodząc od pośmiertnych losów Bema i powikłanych dziejów jego upamiętniania, wystawa komentuje nekropolitykę i różne sposoby przepisywania historii. Wykorzystując motyw panoramy i rozczłonkowanego (państwowego) ciała, zaproszeni artyści spróbują przywołać ducha Bema, by jego szczątki mogły opowiedzieć kolejną wersję własnych losów.

Przywołamy „wiosny” i „zimy” ludów, a także ćwiczyć będziemy spojrzenie panoramiczne poprzez prace zaproszonych artystów, prezentację fragmentów panoramy i program publiczny. Oddamy tym samym głos samemu Józefowi Bemowi. W programie dźwięki artylerii różnego kalibru, kilkuetapowa reinterpretacja Panoramy Siedmiogrodzkiej, prezentacja nowej wersji budapesztańskiego pomnika. Ponadto przywołanie ducha Bema i konsumpcja ciała generała. „Aż pleśń z oczu zgarną narody”.

ENGLISH VERSION

A soldier with a very contemporary way of thinking? A brilliant engineer? A multicultural pioneer? Or a hero of the Spring of Nations – a staunch fighter for Polish and Hungarian independence who converted to Islam to become a senior officer in the army of the Ottoman Empire? A noble mercenary, or perhaps a proto-freelancer?

General Józef Bem, aka Bem József, aka Murad Pasha, was different things to different people – and an example par excellence of how history can be re-written for political purposes. Because national heroes are rarely allowed to die once they are dead. In 1929 through Turkey and Hungary, Bem’s remains returned from Aleppo in Syria to Tarnów where he was born. They were placed on top of six columns as not ‘worthy’ of being laid to rest in consecrated land.

What is Bem today? An idiosyncratic, up-on-high mausoleum in Strzelecki Park in Tarnów. But also a monument in Budapest – at the foot of which the 1956 revolution started. It was there that students gathered to show their solidarity with the October events in Poland at the time. Bem is also the fragments of the Transylvanian Panorama – a 19^th-century painting that it took seven painters under the direction of Jan Styka six months to paint, and when completed, it was 120 m long and 15 m high. But those who had commissioned the painting failed to pay the fee and so Jan Styka cut it up into pieces to try and sell them off individually. Today, only a few pieces remain – scattered through different countries – and BWA nnd Tarnów has been trying to reunite as many as possible. The truncated painting shows one of the finest episodes in the fragmented life of General Bem: a hyperrealistic panorama of the Battle of Sybin, or Sibu in today’s Romania. The actual piece showing the hero of the battle, General Bem, is still missing.

The exhibition Spring (Summer, Fall, Autumn) of Nations at the BWA Tarnów has used the posthumous fate of General Bem and the complicated homage paid to him to analyse necropolitics and different ways that history gets rewritten. The invited artists have used the motif of the panorama and the dismembered body – also in the sense of body politic, or nation state – to bring back the spirit of Bem so that his remains may tell another version of its history.

We will conjure up ‘springs’ and ‘winters’ of nations. And we will practice a panoramic overview through the works of the invited artists, the presentation of the fragments of the panorama and public program.

We will give the floor to Józef Bem himself, to the artillery soundtrack. There will be a step-by-step reinterpretation of the Transylvanian Panorama, and a presentation of the new version of the Budapest monument. We will summon the spirit of Bem and consume the general’s body. Perhaps through this symbolic act some of Bem’s spirit will percolate through our lethargy and inspire a new spring in our step?

MIEJSCA WYSTAWY / Exhibition venues

wystawa główna – BWA Tarnów, Pałacyk Strzelecki (ul. Słowackiego 1) i Park Strzelecki / Main exhibition – BWA Tarnów, Strzelecki Palace (ul. Słowackiego 1) and Strzelecki Park Strzelecki

prezentacja fragmentu Panoramy Siedmiogrodzkiej: Woły w zaprzęgu – Dworzec PKP, oddział BWA Tarnów/Pl. Dworcowy 4 / Transylvanian Panorama: the fragment Oxen in Harness – Dworzec PKP, BWA Tarnów branch (Pl. Dworcowy 4)

prezentacja fragmentów Panoramy Siedmiogrodzkiej – Galeria Panorama, oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie/Pl. Dworcowy 4 / Transylvanian Panorama: other fragments on display at – Galeria Panorama, branch of the Regional Museum in Tarnów (Pl. Dworcowy 4)

Posłuchaj nagrania o wystawie - kliknij!

plakat

stopka

Fot. Przemysław Sroka